İT-sənayesi və Siz

1. İnformasiya dövrü

Təbrik edirəm! Siz informasiya dövründə yaşayırsınız. 😎 Bu hər kəsə aydındır və açıqdır. Amma bu nə deməkdir? Bu fakt hansı imkanlar və perspektivlər açır? Gəlin bir az geriyə baxaq...

20-ci əsr sənaye əsri idi. 🏭 Bütün ölkələrdə minlərlə zavod və fabriklər inşa olunurdu, elektrik stansiyaları və AES-lər qurulurdu. İnsan ilk dəfə kosmosa uçdu, ilk mars roverlər göndərildi…

Ən böyük şirkətlər istehsal və elektronika ilə məşğul idi. Yaponya 80-ci illərdə ABŞ-ı ÜDM üzrə az da olsa qabaqlamağa yaxın idi və ən böyük iqtisadiyyat olmağa namizəd idi. Yapon avtomobilləri, elektronika, gəmi və telefonlar, hətta oyun konsolları(!) dünyada ən yaxşı sayılırdı.

Ən böyük sərvətlər və şirkətlər istehsal sahəsində yaranırdı. General Motors, Toyota, Volkswagen: əgər sən “sənayedə” işləyirdinsə, yaxşı karyera və möhtəşəm perspektivlərə malik olurdun.

Kosmos, raketlər və texnoloji singularity çox yaxındaydı! Elə bilirdilər, bir az daha çox vaxt keçsə, uçan avtomobillər çıxacaq, insan Marsa enəcək və ən yavaş təyyarə super-səs sürətinə çatacaq. Amma heç də belə olmadı. Bir şeylər yolunda getmədi.

Yaponya hələ də birinci iqtisadiyyat olmadı. Kimse Marsa enmədi, halbuki Ay’a enişdən sonra artıq 50 ildən çox vaxt keçib. Ticarət təyyarələri getdikcə daha yavaş uçur. Uçan avtomobillər də hələ göydə görünmür. Nə baş verdi?

2. İnformasiya inqilabı

80-ci illərdə şəxsi kompüterlər inqilabı baş verdi, 90-cı illərdə isə internet (web) ortaya çıxdı. Və dünya dəyişdi əbədi.

Əvvəlcə internetə geeklər köçdü, sonra gənclik, indi isə 80 yaşlı nənə də yayda suyun kəsilmə cədvəlini internetdə izləyir 🤦‍♂️. İndi internetdə hər şey baş verir, hətta hər şey! İnsanlar orada öyrənir, işləyir, istirahət edir, tanış olur. Məsələn, ABŞ-da 60% evli cütlüklər internetdə tanış olub.

Əgər siz partnyor tapmaq istəyirsinizsə, internetə gedin, iş tapmaq istəyirsinizsə, internetə gedin, öyrənmək istəyirsinizsə, internetə gedin. Ölüm offline də mümkündür, amma brauzer tarixçəsini silməyi unutmayın! :)

Time jurnalında 10 il əvvəl yazılıb: «Əgər siz internetdə yoxsunuzsa, deməli, siz mövcud deyilsiniz». Və bu, 10 il əvvəl, hələ pandemiyadan əvvəl idi! (Bilmirəm, siz bu mətni oxuyursunuz, bəlkə də ilk Pandemiyadan əvvəl yazılsaydı daha yaxşı olardı?!) 😅

3. 21-ci əsrdə İT-kompaniyaları

10 il əvvəl dünyada ən böyük 5 İT-kompaniya var idi: Microsoft, Google, Facebook, Apple və Amazon. İndi isə sadəcə 5 ən böyük şirkət. İT-kompaniyaları hazırda ən böyük və ən bahalıdır. Və bunun səbəbi odur ki, onların milyonlar yox, milyardlar müştərisi var!

Bu şirkətlərin məhsullarını milyardlarla insan istifadə edir. Əgər milyard müştəri hər biri ayda 10 dollar gətirsə, çox böyük məbləğ alınar. Ona görə də İT-kompaniyaları çox bahadır, hətta çox çox 💰

Onların dəyəri milyardlardan çox, trilyon dollarlarla ölçülür.

Gəlin, bir şirkəti təsəvvür edin, dəyəri 1 milyard dollar. Bu çoxmu? Bəli. 10 milyard dollar olarsa, artıq çoxdur. 100 milyard dollar? Bu isə çox böyük məbləğdir.

Nvidia bu məqalənin yazılma vaxtında 4 trilyon dollar dəyərində idi. Bu, 4 min milyard dollar deməkdir.

• Nvidia — 4 035 milyard
• Microsoft — 3 742 milyard
• Apple — 3 190 milyard
• Amazon — 2 410 milyard
• Google — 2 204 milyard

Google isə öz kiçik 5-ci yeri ilə sadəcə 2200 milyard dollar dəyərindədir. Və siz hələ də İT-ə getmək istəmirsiniz? 🚀

Həmçinin, çox sayda İT-kompaniya əməkdaşlarına maaşla yanaşı, səhmlər də verir. Məsələn, Amazon Senior Software Engineer-ə ildə 200 min dollar maaş ödəyə bilər. Və əlavə olaraq 100 min dollar dəyərində səhmlər. Bu səhmlər 3 il sonra 300 min dollar dəyərində olur və nəticədə, Amazon-da proqramçı işləyirsinizsə, ildə 500 min dollar qədər qazanmaq imkanınız olur. Hələ də proqramçı olmaq istəmirsiniz?

İnternet şirkətləri çox sürətlə böyüyür, çünki yeni filial açmağa ehtiyac yoxdur — hər şey internetdə baş verir. Uber heç bir avtomobilə sahib deyil, amma dəyəri 195 milyard dollardır. AirBnB isə mənzillərə sahib deyil, amma dəyəri 105 milyarddır. Booking isə otellərə sahib deyil, amma dəyəri 183 milyarddır. Uşaqlar, İT-yə gəlin: mükəmməl atmosfer, möhtəşəm perspektivlər. 😇