PyCharm ilə iş

9.1 İlk proqramımızı yaradırıq

Gəl, Python-da ilk proqramımızı yazaq. PyCharm artıq nəsə bizim üçün hazırlayıb, amma, fikrimcə, bir başqasının kodu bizim ilk proqramımız olsa, bu o qədər də maraqlı olmaz. Gəlin onu silək, sonra isə özümüzünkünü – daha yaxşısını – yazaq.

Sadədən başlamağı təklif edirəm – ekrana hər hansı bir mətn çıxaraq. Python-da bunu etmək çox asandır – sadəcə belə bir əmri yazmaq lazımdır:

        print ("mətn")

Bitti, başqa heç nə yazmağa ehtiyac yoxdur. Nə main() funksiyası, nə də digər proqramlaşdırma dillərində olduğu kimi nöqtə-vergül işarəsi. Sadəcə olaraq print sözü, mötərizələr və ikiqat dırnaq işarələri içində mətn. Bu iki tək dırnaq deyil – bu ikiqat dırnaq işarələridir.

İstəsəniz, dırnaqların arasına hər hansı bir gözəl və təsiredici mətn yaza bilərsiniz – axı bu sizin Python-da ilk proqramınızdır. Təklif olaraq 3 variant təqdim edirəm:

• "Qaranlıq tərəf mənə Parlaq tərəfin verə bilmədiyini təklif edir: həqiqi azadlıq."
• "Qaranlıq tərəf — bu, sərhəd tanımayan gücə gedən yoldur."
• "Mən taleyimi seçirəm və o, qaranlıq içindədir."

Əgər təsadüfən dırnaqlardan birini silsəniz və ya artıq bir dırnaq yazsanız, PyCharm bu sətri qırmızı ilə vurğulayacaq. Məsələn:

Yuxarıdakı nümunədə, bağlanan ikiqat dırnaq işarəsini təsadüfən silmişəm.

9.2 İlk proqramın işlədilməsi

İndi gəlin proqramı işlədək və onun ekranda nə göstərəcəyinə baxaq.

Proqramı işlətmək üçün yuxarı menyuda yaşıl üçbucağa klikləmək lazımdır. Onun sol tərəfində işləyəcək faylın adı yazılıb:

Həmçinin proqramı Shift+F10 düymələrini basaraq da işlədə bilərsiniz.

Gəlin bunu edək və proqramınızın çıxışını konsolda görəcəksiniz. Mənim proqramımın çıxışı budur:

Narıncı rəngdə yazılıb kod – Python faylının main.py işlədilməsi

Qırmızı rənglə seçilib mətn, mənim proqramımın ekrana (konsola) çıxışı.

Sarı rəngdə – proqramın səhvsiz yekunlaşdığı haqqında xidməti məlumatlar.

9.3 Səhvlər üzərində iş

Bəs biz hansısa bir səhv buraxsaq, buna Python necə reaksiya göstərər?

Gəlin bağlayıcı dırnağı silək və proqramımızı yenidən işə salaq. Məndə belə alındı:

Python komandanı icra etməyə çalışdı (məndə bu ikinci sətirdədir), amma bu mümkün olmadı. Baxın, o nə yazır: SyntaxError: unterminated string literal (detected at line 2)

• SyntaxError — koddakı sintaktik səhv.
• unterminated string literal — tamamlanmamış sətir.
• (detected at line 1) — səhv 1-ci sətirdədir.

Siz hələ proqramlaşdırmağı yeni öyrənirsiniz, səhvlər sizin tez-tez yan yoldaşınız olacaq. Amma unutmayın — heç vaxt səhv etməyən, heç nə etməyən insandır.

Siz səhvləri düzgün oxumağı, onların nə haqqında danışdığını başa düşməyi və onları düzəltməyi öyrənməlisiniz.

9.4 CodeGym plugin nədir və niyə lazımdır?

Bu tətbiq, xüsusi proqram modulu olub PyCharm inkişaf mühitinə quraşdırılır və sizə CodeGym kursunun tapşırıqları ilə orada işləməyə imkan verir. Məsələn, həll kodu yazmaq, onu yoxlama üçün göndərmək, öz həllinizi "default" ilə müqayisə etmək və daha çox şeylər. Plugin-də tapşırıqların həlli üzrə irəliləyişiniz CodeGym hesabınız ilə sinxronlaşdırılır, buna görə də irəliləyiş həm vebsaytda, həm də inkişaf mühitində eyni şəkildə görsənəcək.

CodeGym plugin-i Jetbrains marketplace-dən, birbaşa inkişaf mühitinizdən endirə bilərsiniz.

1. "Ayarlar" bölməsinə daxil olun, Windows/Linux File - Settings, MacOS PyCharm - Preferences. Əgər ayarlar bölməsi yoxdursa, hər hansı layihəni açın və ya yenisini yaradın.

2. Açılan pəncərədə yandakı menyudan Plugins bölməsini seçin və Marketplace tabını açın. Axtarış sətirində codegym yazın

3. Plugini seçin və Install düyməsinə basın.
4. PyCharm-ı yenidən başladın (Restart IDE), plugin ilə işi başlamaq üçün.
5. Yenilənmiş interfeys və yuxarı horizontal paneldə Hesaba daxil olun düyməsini görəcəksiniz.

Bu düyməyə basdıqda, hesaba giriş üçün pəncərə açılacaq, burada gizli açarınızı daxil etməlisiniz:

Əlavə edək ki, gizli açarınızı “Ayarlar” → “Təhlükəsizlik və giriş” bölməsində tapa bilərsiniz.

Girişdən sonra layihənin yüklənməsi başlayacaq və Codegym PY SDK (digər versiyaya dəyişməməlisiniz). Bu Jetbrains Interpreter üzərində yığılmışdır, python 3.12 versiyası.

6. Yeni tapşırıq açmaq üçün, sol dikey paneldə Tasks düyməsinə basın, sonra isə sol yandakı paneldə tapşırıq kartını seçin və açılan pəncərədə Aç düyməsinə basın:

7. Qarşınızda iki tab olan pəncərə açılacaq. Biri - şərtlərlə, digəri isə kod daxil etmək üçün.
8. İndi tapşırığın həllini yazın və Check düyməsinə basın

Plugin quraşdırıldı! İndi tapşırıqları həll edə bilərsiniz.

Sayt — plugin tapşırıqlarının sinxronizasiyası

Tapşırıqların siyahısı və statusları avtomatik yenilənir, hər beş dəqiqədən bir və ya istənilən tapşırıq yoxlamaya göndərildikdən sonra (server codegym).

Ona görə də, əgər tapşırığı saytda həll etmisinizsə, plugin-in siyahısında da həll olunmuş tapşırıq kimi görünəcək. Əgər tapşırıqların statusları haqqında məlumatı indi yeniləmək lazımdırsa, onda sağ yuxarıdakı avatarınıza klik edin və açılan menyudan Tapşırıqları sinxronizasiya edin seçin:

Plugin-də yeni başlayanlar rejimi

Bu PyCharm və digər inkişaf mühitləri ilə təcrübəsi olmayan (və ya az olan) istifadəçilər üçün sadələşdirilmiş versiyadır. Burada PyCharm-ın bəzi funksiyaları gizlədilir. Bu rejimi söndürmək üçün sağ yuxarıdakı avatarınıza klik edin və açılan menyudan Tənzimləmələr seçin:

PRO rejimində plugin-in naviqasiya panelini necə gizlətmək olar

Tənzimləmələr (⚙️) bölməsini seçin və "Plugin-in naviqasiya panelini göstər" seçimini deaktiv edin: