Konsoldan məlumatın daxil edilməsi

3.1 Konsol

Vaxtilə, kompüterlər böyük olanda, onlara telefon şəbəkəsi vasitəsilə uzaq bir terminaldan qoşulmaq olurdu. Belə terminallara konsollar deyilirdi. O vaxtdan bəri konsola məlumat çıxarışı və konsoldan məlumatların daxil edilməsi ifadələri yaranıb.

Konsola məlumat çıxarışı dedikdə ekrana məlumatların (mətinlər və s.) çıxarılması nəzərdə tutulur.

Konsoldan məlumatların daxil edilməsi dedikdə isə klaviatura vasitəsilə məlumatların daxil edilməsi nəzərdə tutulur.

Konsol – mətn interfeysi olub, giriş komandaları vasitəsilə kompüterlə interaksiya etməyə imkan verir. Proqramlaşdırmada konsol, proqramın yerinə yetirilməsi prosesi zamanı məlumatların daxil edilməsi və çıxarılması üçün istifadə olunur.

Praktik tətbiq:

Konsolla işləmək avtomatlaşdırma skriptlərində, istifadəçi ilə qarşılıqlı əlaqənin tələb olunduğu tədris proqramlarında, həmçinin kodun sadə interfeysi vasitəsilə test və debugging zamanı çox istifadə olunur. Konsolla məlumatları necə daxil etmək və çıxarmağı anlamaq mühüm proqramlaşdırma bacarığıdır.

Konsol tətbiqlərini hazırlamaq və debugging etmək, qrafik interfeysli tətbiqlərə nisbətən daha asandır. Bu, onları bir çox proqram məsələləri üçün – xüsusilə sürətli prototipləşdirmə və sistem tapşırıqlarının avtomatlaşdırılması üçün ideal seçim edir.

Konsola məlumat çıxarışı:

Konsola məlumat çıxarışı – məlumatların konsol vasitəsilə istifadəçiyə təqdim olunması prosesidir. Python-da məlumat çıxarışı üçün çoxdan tanış olduğunuz funksiya print() istifadə olunur. Bu funksiya mətnlər, ədədlər və digər obyektləri çıxara bilir.

                print("Bu mesaj konsola çıxarılacaq.")

Bəli, siz artıq konsola məlumat çıxara bilirsiniz. Lakin, konsoldan məlumat daxil etmək üçün isə funksiya input() ilə tanış olmalıyıq.

3.2 input() funksiyası

Python-da istifadəçidən konsol vasitəsilə daxil edilən məlumatları oxumaq üçün funksiya input() istifadə olunur. Bu, konsol tətbiqlərində istifadəçi ilə qarşılıqlı əlaqə qurmağın əsas yollarından biridir.

Daxil edilən məlumatlar həmişə sətir (tip str) kimi qəbul edilir. Yəni, əgər rəqəmlərlə və ya digər məlumat tipləri ilə işləmək lazımdırsa, daxil edilmiş sətiri müvafiq şəkildə çevirmək lazımdır.

input() funksiyasından istifadə etmək çox sadədir. Funksiyanın çağırışı, istifadəçidən məlumat daxil edilməzdən əvvəl ekranda göstəriləcək sətir ehtiva edə bilər. Bu sətir, hansı məlumatların daxil edilməli olduğunu göstərən göstəriş və ya təklif kimi xidmət edir. Məsələn:

name = input("Adınızı daxil edin: ")
print("Salam ", name)

Bu nümunədə istifadəçidən öz adını daxil etməsi xahiş olunur və daxil edildikdən sonra proqram istifadəçini daxil edilmiş məlumatlardan istifadə edərək salamlayır.

input() funksiyasını mətn olmadan da istifadə etmək mümkündür, bu halda funksiya sadəcə istifadəçidən klaviaturada məlumat daxil edib enter düyməsini basmasını gözləyir. Məsələn:

name = input()  # mətn daxil edilməsini və enter basılmasını gözləyirik
print("Salam ", name)

3.3 Konsoldan rəqəm daxil etmək

Konsoldan rəqəm daxil etmək üçün simvol sətirini müvafiq rəqəm tipinə, məsələn, int və ya float, çevirmək lazımdır. Bunun üçün funksiyalardan int() və ya float() istifadə edilir. Bu, riyazi əməliyyatların yerinə yetirilməsi üçün vacibdir:

age = input("Yaşınızı daxil edin: ")  # sətir şəklində saxlanır
age = int(age)  # daxil edilmiş yaşı tam ədədə çeviririk
print("10 il sonra sizin yaşınız " + str(age + 10) + " olacaq.")

Bəzən məlumatın daxil edilməsi və rəqəmə çevrilməsi bir sətirdə qeyd olunur:

age = int(input("Yaşınızı daxil edin: "))  # rəqəm şəklində saxlanır
print("10 il sonra sizin yaşınız " + str(age + 10) + " olacaq.")

Ondalık rəqəmlərin daxil edilməsi tam rəqəmlərlə eyni qaydada həyata keçirilir, lakin float() funksiyasından istifadə etmək lazımdır:

age = float(input("Yaşınızı daxil edin: "))  # rəqəm şəklində saxlanır
print("10 il sonra sizin yaşınız " + str(age + 10) + " olacaq.")

input() istifadə olunarkən, daxil olunan məlumatın emalı diqqətli aparılmalıdır, çünki qeyri-düzgün giriş səhvlərə səbəb ola bilər. Məsələn, rəqəm kimi təfsir oluna bilməyən bir sətiri tam ədədə çevirmək cəhdi ValueError səhvinə səbəb olacaq.

Belə səhvlərlə nə etmək lazımdır, onu bir az sonra öyrənəcəyik.

Nəticə olaraq deyə bilərəm ki, input() Python-da istifadəçinin məlumatlarını oxumaq üçün universal bir vasitədir. Bu funksiya daxil edilən məlumatları asan və problemsiz toplamağa imkan verir, lakin tətbiq edərkən diqqətli olmaq vacibdir, xüsusən də tip çevrilməsi və mümkün giriş səhvlərinin emalı lazım olduqda.