Dəyişənlər

1. Dəyişənlər və qutular

Dəyişənlər — məlumatları saxlamaq üçün xüsusi bir şeydir. Hər hansı bir məlumatı. Python-da bütün məlumatlar dəyişənlər vasitəsilə saxlanılır. Dəyişən ən çox mənasına görə adi bir qutunu xatırladır.

Məsələn, bir kağızın üzərinə 13 rəqəmini yazdığınızı və onu qutunun içinə qoyduğunuzu təsəvvür edin. İndi biz deyə bilərik ki, «qutu 13 dəyərini saxlayır».

Python-da hər bir dəyişənin iki vacib xüsusiyyəti var: adı və dəyəri.

Ad dəyişənləri bir-birindən fərqləndirmək üçün istifadə olunur. Bu, qutunun üzərindəki yazıya bənzəyir.

Dəyər — dəyişəndə saxlanan obyekt, məlumat və ya informasiyadır.

Python dilindəki hər bir obyektin öz tipi var. Məsələn, bu kimi məlumat tipləri ola bilər: «tam ədəd», «kəsr ədəd», «mətn», «pişik», «ev» və sairə. Lakin dəyişənin (qutunun) tipi olmur. Qutuya istənilən tipdə obyekt qoymaq olar. Həyatda olduğu kimi.

2. Dəyişənlərin yaradılması

Python dilində dəyişənləri xüsusi olaraq elan etməyə ehtiyac yoxdur. Sadəcə olaraq belə bir konstruksiya yazmaq kifayətdir:

name = value

Bərabərlik işarəsi burada riyaziyyatdakı bərabərlik işarəsi deyil. Bu, təyinetmə operatoru-dur.

Başqa sözlə, beraberlik işarəsi — bu, name dəyişəninə value dəyərinin təyin edilməsi (təyinetmə) əmri deməkdir.

Gəlin bir neçə nümunə göstərək:

Python dilində istənilən dəyişənə istənilən dəyər təyin edə bilərsiniz. Dəyişənin əvvəlcədən təyin edilmiş bir tipi yoxdur, sadəcə olaraq onun içərisində saxlanan obyektin tipi var.

3. İfadələr və operatorlar

Təyinetmə işarəsinin sol tərəfində mütləq dəyişən adı olmalıdır. Amma sağ tərəfdə istənilən mürəkkəblikdə ifadə ola bilər.

İki sətiri birləşdirib birləşdirmək üçün «+» işarəsini istifadə edə bilərsiniz. Bu əməliyyat konkatenasiya adlanır. Yalnız sətiri sətrə birləşdirmək mümkündür. Java və ya JavaScript kimi dillərdə bir sətir ilə rəqəmi "toplamaq" mümkündür. Python dilində bunu etmək olmaz: rəqəmi açıq şəkildə sətrə çevirmək, sonra isə onu sətr ilə "toplamaq" lazımdır.

Ayrıca nəzərə alın ki, bizdə age dəyişəni təyinetmə əməliyyatının hər iki tərəfində iştirak edir. Çünki təyinetmə — bu riyaziyyatda olduğu kimi bərabərlik deyil.

Gəlin əmri daha yaxından nəzərdən keçirək:

age = age + 1    

Burada iki şey var:

1. İfadənin dəyərini hesablamaq lazımdır age + 1, cari dəyərdən istifadə edərək age;
2. Hesablamanın nəticəsini dəyişəndə saxlamaq lazımdır age.

Belə əməliyyat age dəyişəninin dəyərini 1 artırır.

Operatorların icra ardıcıllığı riyaziyyatda olduğu kimidir:

• Əvvəlcə mötərizədə olan əməliyyatlar yerinə yetirilir;
• Sonra vurma və bölmə gəlir;
• Və ən sonunda — toplama və çıxarma.