Qlobal əmək bazarı

Əgər kiçik və/yaxud inkişaf etməkdə olan bir ölkədə yaşayırsınızsa, peşəkar özünüreallaşdırma yolunda yerli əmək bazarının məhdudluğu ilə qarşılaşa bilərsiniz. Sadəcə iş tapa bilməyəcəksiniz!

Yerli əmək bazarının məhdudiyyətləri

1. Aşağı maaşlar.

Hətta yüksək səviyyəli mütəxəssis olsan belə, yerli əmək bazarında sənə layiqli maaş ödəyəcək birini tapmaya bilərsən. Nümunə: müəllimlər, alimlər.

2. Kadrların artıq istehsalı.

Universitetlərin buraxdığı hüquqşünas və iqtisadçılar bazarın ehtiyacını onlarla dəfə üstələyir. Onların 90%-i öz ixtisası üzrə iş tapa bilmir. Çox vaxt bunun səbəbi aşağı təhsilin keyfiyyətidir.

3. Sənin ixtisasına tələbat yoxdur.

Şəxs ola bilərsən əla alim, amma dövlət artıq fundamental tədqiqatlara maliyyə ayırmır. İş birjasında sənə ixtisasını dəyişməyi məsləhət görürlər. Böyük təcrübən və dünyada haradasa ona tələbat olduğu halda bunu etmək məntiqsizdir.

Dünyaca məşhur fizik öz ölkəsində kafedra işi atıb Nyu-Yorkda qabları yuyur — bu bir faciədir. Dünyaca məşhur fizik öz ölkəsində qabları yuyub, əvəzində Nyu-Yorkda kafedra rəhbəri olmursa — bu daha böyük faciədir.

4. Kiçik karyera perspektivləri.

Sən birja brokerisən və qiymətli kağızlar üzrə dar ixtisaslı mütəxəssis kimi inkişaf etmək istəyirsən. Gələcəkdə öz investisiya fonduna rəhbərlik etmək istəyirsən. Sənin ölkəndə belə mütəxəssislərə ümumiyyətlə tələbat olmaya bilər.

5. Kiçik əmək bazarı.

Ölkədə profilinə və kvalifikasiyana uyğun mütəxəssislə maraqlanan cəmi bir neçə şirkət ola bilər. Əgər onların birində işləyirsənsə, sənə rəqabət edən təşkilatlarda işləməyi qadağan edə bilərlər. Sadəcə heç yerə müraciət edə bilməzsən.

Qloballaşma prosesləri, həmçinin telekommunikasiya texnologiyalarının inkişafı və ucuzlaşması səbəbindən qlobal əmək bazarı yarandı. Bu bazar özündə xaricdən işçi cəlb etmək istəyən (və bacaran) şirkətlərlə, xarici şirkətdə işləmək istəyən (və bacaran) işçiləri birləşdirir.

Qlobal əmək bazarının üstünlükləri

1. Maaşlar inkişaf etmiş ölkələrdəkindən aşağı, amma inkişaf edən ölkələrdəkindən yuxarıdır.

Əgər qlobal əmək bazarında tələbatlı bir mütəxəssissinizsə, yerli və qlobal bazarlardakı gəlir fərqi 5-10 dəfə ola bilər. Bununla yanaşı, qazandığınız pulları öz ölkənizdə xərcləyərək onun iqtisadiyyatını inkişaf etdirirsiniz.

2. Təcrübə. Daha inkişaf etmiş biznes-proseslər.

Əsas olan işin sizə verdiyi təcrübə, pul və əlaqələrdir. Əgər aparıcı dünya şirkətlərində işləsəniz, çox dəyərli təcrübə qazana bilərsiniz. Bu şirkətlər qloballaşma tendensiyalarını dəstəkləyir, yəni bu iş düşündüyünüzdən daha asandır. Şirkətin işçisi kimi bütün daxili biznes proseslərinə şahid olacaqsınız — həm effektiv, həm də o qədər də effektiv olmayan proseslərə. Sadəcə gözlərinizi və qulaqlarınızı açıq saxlamalısınız.

3. Böyük inkişaf perspektivləri.

Böyük beynəlxalq bir şirkətdə işləmək sizə həm peşəkar inkişaf, həm də karyera qurmaq imkanı verəcək. Dünyanın hər yerindən faydalı əlaqələr qazana bilərsiniz, bu da çox faydalıdır: özünüzü mükəmməl bir mütəxəssis kimi göstərsəniz, ola bilər ki, bir neçə beynəlxalq şirkət sizə karyeranızı onlarla davam etdirməyi təklif etsin. İstedadlı insana sadəcə bir fürsət lazımdır: necə istifadə edəcəyini özü düşünəcək.

4. Ezamiyyətlər.

Əgər şirkətin bir neçə beynəlxalq filialı varsa, tez-tez xaricə ezamiyyətlərə dəvət ediləcəksiniz. Bundan imtina etməyə dəyməz: bu həm səyahət etmək, həm də yeni biliklər, bacarıqlar qazanmaq, insanlarla danışmaq üçün yaxşı imkandır. Unutmayın ki, tək bir baxış bucağı heç vaxt keyfiyyətli və dolğun bir şəkil yaratmır.

5. Xoşladığınız ölkəyə köçmək imkanı.

Tez-tez, özünüzü mükəmməl bir mütəxəssis kimi göstərərək müştərinin ofisində işləmək üçün dəvət almaq mümkündür. Bu çox rahatdır. Çox güman ki, artıq ezamiyyətlərdə orda olmusunuz və hara getdiyinizi bilirsiniz. Orada dostlarınız və tanışlarınız var. Dərhal yaxşı iş və sizi tanıyan kollektiv əldə edəcəksiniz. Bəli, bu, mümkün olan ən yaxşı miqrasiya şərtləridir.

Qlobal əmək bazarının tələbləri

1. Sizin peşəniz buna uyğun olmalıdır.

Bütün peşələr qlobal bazara uyğun deyil. Amma bir çoxu mümkündür. Onların siyahısı daim genişlənir. Onları sadalamaq olar və sadalamaq: telefon dəstəyi, inkişaf, tədqiqatlar, dizayn, internet və/və ya kompüterlərlə bağlı olan demək olar hər şey. Əgər sizin peşəniz cəmi 20-30 il əvvəl yaranıbsa, o çox böyük ehtimalla asanlıqla qlobalizasiya olunur.

2. Qiymət və keyfiyyət.

Xarici bir şirkət görürsə ki, sizin ölkədə daha yüksək səviyyəli mütəxəssisi öz ölkəsindən daha ucuz qiymətə işə götürə bilər, tez-tez ona dözmək çətin olur. Siz ya "daha yaxşı və daha ucuz", ya da "çox daha ucuz" olmalısınız. Sadəcə "ucuz" onu qane etməyəcək, çünki şirkət uzaqdan mütəxəssisləri işə götürəndə əlavə risklər daşıyır.

3. İngilis dili.

Artıq uzun illərdir ki, ingilis dili beynəlxalq bir dildir. Qlobal əmək bazarında işləmək və onun bütün üstünlüklərindən istifadə etmək istəyirsinizsə, amma ingilis dili sizin ana diliniz deyil – beynəlxalq dili öyrənin. İngilis dilini nə qədər pis bilirsinizsə, digər iki üstünlüyünüz bir o qədər güclü olmalıdır.