Làm việc với PyCharm

9.1 Tạo chương trình đầu tiên

Hãy viết chương trình đầu tiên của mình với Python. PyCharm đã chuẩn bị sẵn một vài thứ, nhưng mình nghĩ sẽ không ổn nếu chương trình đầu tiên của mình lại là mã của ai đó. Nào, mình sẽ xóa đi và viết mã của riêng mình – còn tốt hơn nữa.

Hãy bắt đầu với điều đơn giản – hiển thị một số văn bản lên màn hình. Trong Python, việc này rất dễ – chỉ cần viết lệnh:

        print ("text")

Thế là xong, không cần phải viết gì nữa. Không cần hàm main(), thậm chí không cần dấu chấm phẩy như trong các ngôn ngữ lập trình khác. Chỉ cần từ print, dấu ngoặc đơn và văn bản trong dấu ngoặc kép. Đây không phải là hai dấu ngoặc đơn – đây là dấu ngoặc kép.

Nếu muốn, bạn có thể điền vào giữa dấu ngoặc kép một số văn bản đẹp mắt và hoa mỹ – cuối cùng thì đây là chương trình đầu tiên của bạn với Python. Mình đề xuất 3 lựa chọn để bạn chọn:

• "Dark Side mang đến cho tôi thứ mà Light Side không thể: tự do thực sự."
• "Dark Side là con đường dẫn đến sức mạnh không có giới hạn."
• "Tôi chọn số phận của mình, và nó nằm trong bóng tối."

Nếu bạn vô tình xóa một trong các dấu ngoặc kép hoặc viết thêm dấu thừa, thì PyCharm sẽ gạch chân dòng đó bằng màu đỏ. Ví dụ:

Trong ví dụ trên, mình đã vô tình xóa dấu ngoặc kép đóng.

9.2 Chạy chương trình đầu tiên

Bây giờ hãy chạy chương trình và xem nó hiển thị gì lên màn hình.

Để chạy chương trình, bạn cần bấm vào hình tam giác màu xanh ở menu trên cùng. Tên tệp sẽ được chạy hiển thị ở bên trái của nó:

Ngoài ra bạn cũng có thể chạy chương trình bằng cách nhấn Shift+F10.

Hãy thực hiện điều này và bạn sẽ thấy kết quả của chương trình trong console. Đây là kết quả của mình:

Mã màu cam – chạy tệp Python main.py

Phần màu đỏ là văn bản mà chương trình của mình đã in ra màn hình (trong console).

Màu vàng – thông tin hệ thống về việc chương trình đã kết thúc mà không có lỗi.

9.3 Sửa lỗi

Vậy nếu chúng ta mắc lỗi nào đó, Python sẽ phản ứng thế nào?

Hãy thử xóa dấu ngoặc kép đóng và chạy lại chương trình. Đây là kết quả của mình:

Python đã cố gắng thực hiện lệnh (nó ở dòng 2), nhưng không thành công. Đây là thông điệp: SyntaxError: unterminated string literal (detected at line 2)

• SyntaxError — lỗi cú pháp trong mã.
• unterminated string literal — chuỗi chưa kết thúc.
• (detected at line 1) — lỗi ở dòng số 1.

Khi bạn mới học lập trình, lỗi sẽ thường xuyên đồng hành với bạn. Nhưng đừng quên – chỉ có người không làm gì mới không mắc lỗi.

Bạn cần học cách đọc lỗi, hiểu chúng đang nói gì, và học cách sửa chúng.

9.4 Plugin CodeGym là gì và nó có tác dụng gì?

Đây là ứng dụng, một mô-đun phần mềm đặc biệt, được tích hợp vào môi trường phát triển PyCharm và cho phép bạn làm việc với các bài tập của khóa học CodeGym. Ví dụ như viết mã giải pháp, gửi mã để kiểm tra, so sánh mã của bạn với "default" và nhiều thứ khác nữa. Tiến trình trong việc giải quyết các bài tập trong plugin được đồng bộ hóa với tài khoản của bạn trên CodeGym, vì vậy nó sẽ hiển thị giống nhau trên cả trang web lẫn môi trường phát triển.

Bạn có thể tải plugin CodeGym từ marketplace của Jetbrains, ngay trong môi trường phát triển của mình.

1. Đi vào mục "Cài đặt", Windows/Linux File - Settings, MacOS PyCharm - Preferences. Nếu không có mục cài đặt, hãy mở bất kỳ dự án nào hoặc tạo một dự án mới.

2. Trong cửa sổ hiện ra, ở menu bên chọn mục Plugins và mở tab Marketplace. Gõ vào ô tìm kiếm codegym

3. Chọn plugin và nhấn vào nút Install.
4. Khởi động lại (Restart IDE) PyCharm để bắt đầu làm việc với plugin.
5. Bạn sẽ thấy một giao diện được thay đổi một chút và nút Đăng nhập tài khoản trong thanh công cụ ngang phía trên.

Khi nhấn vào sẽ mở ra cửa sổ để đăng nhập vào tài khoản của bạn, ở đó bạn cần nhập vào mã khóa bí mật:

Nhắc lại rằng bạn có thể tìm thấy mã khóa bí mật trong mục “Cài đặt” → “Bảo mật và đăng nhập”.

Sau khi đăng nhập sẽ bắt đầu quá trình tải dự án và Codegym PY SDK (không cần thay đổi thành phiên bản khác). Nó được xây dựng trên Jetbrains Interpreter, phiên bản python 3.12.

6. Để mở một bài tập mới, ấn vào Tasks trong thanh công cụ dọc bên trái, rồi chọn thẻ bài tập trong thanh bên trái, và trong cửa sổ bật lên ấn vào Mở:

7. Trước mặt bạn đã mở ra một cửa sổ với hai tab. Một tab là yêu cầu, và tab kia để nhập mã.
8. Bây giờ hãy nhập giải pháp của bạn và nhấn vào nút Kiểm tra

Cài đặt plugin thủ công

1. Tải plugin
2. Đi vào mục "Cài đặt", Windows/Linux File - Settings, MacOS PyCharm - Preferences.
3. Trong cửa sổ hiện ra, ở menu bên chọn mục Plugins và ấn vào biểu tượng bánh răng (⚙️) rồi chọn «Install Plugins from disk»
4. Mở thư mục chứa plugin. Chọn nó (tệp nén) và ấn OK Restart IDE.

Plugin đã được cài đặt! Bây giờ bạn có thể giải quyết các bài tập.

Đồng bộ hóa bài tập giữa website và plugin

Danh sách bài tập và trạng thái của chúng được cập nhật tự động, mỗi năm phút một lần hoặc sau khi gửi bất kỳ bài tập nào đi kiểm tra (server codegym).

Vì vậy, nếu bạn đã giải quyết một bài tập trên website, trong plugin nó cũng sẽ có trong danh sách bài tập đã giải quyết. Nếu cần cập nhật thông tin về trạng thái bài tập ngay lập tức, hãy ấn vào avatar của bạn (phía trên bên phải), và trong menu thả xuống chọn mục Đồng bộ hóa bài tập:

Chế độ người mới trong plugin

Đây là phiên bản đơn giản hóa dành cho những người dùng không có (hoặc ít) kinh nghiệm với PyCharm và các môi trường phát triển khác. Trong đó một số chức năng của PyCharm bị ẩn đi. Để tắt chế độ này, hãy ấn vào avatar của bạn (phía trên bên phải), và trong menu thả xuống chọn mục Cài đặt:

Cách ẩn thanh điều hướng plugin trong chế độ PRO

Ấn vào mục Cài đặt (⚙️) và bỏ chọn vào mục "Hiển thị thanh điều hướng plugin":